عەبدولرەزاق بەدرخان و چالاکیێن وى یێن سیاسی دماوەیێ جەنگێ جیهانیێ ئێکێ دا 1914-1918
Keywords:
عەبدولرەزاق بەدرخان، کورد، روسیا، ئەرمەن، جەنگێ جیهانی یێ ئێکێAbstract
عەبدولرەزاق بەدرخان دهێتە هژمارتن ئێک ژ کەسایەتیێن کوردێن بەرنیاس ل دەستپێکا سەدێ بیستێ،
ژبەرکو خزمەتەکا بەرچاڤ پێشکێشى بزاڤا رزگاریخوازا کوردى کریە، و دهێتە هژمارتن پلاندانەر و ئەندازیارێ
دروستکرنا پەیوەندیێن کوردى روسى، و ئەڤ چەندەژى بو وێ یەکێ ڤەدگەریت عەبدولرەزاق دیبلوماتکارەک
بوو دناڤا دەولەتا ئوسانیدا، و رێک بو خوش بوویە تێکەلیێ دگەل دیبلوماتکارێن روسى دناڤا دەولەتا
ئوسانى دا بکەت، دگەل ڤێ چەندێ وى پەیوەندیێن باش دگەل هندەک رێکخستنێن ئەرمەنى هەبوویە، و
ئەڤ چەندە هەمى بونە رێخوشکەر داخوازا هاریکاریێ ژ روسیا بکەت ژبو ئەنجامدانا چالاکیێن خۆ یێن
سیاسى ل دەڤەرێن کوردى ب تایبەت یێن گرێداى ب هەژموونا روسى ڤە، و وەک یا دیار ئەڤ هەلویستێ وى
بەرامبەر دەولەتا ئوسانى دزڤریت بو دوو ئەگەرێن سەرەکى ئەوژى: هەستێ نەتەوایەتی یێ عەبدولرەزاق
بەدرخانى، و یا دوویێ ل دەمێ عەبدولرەزاق ژ پوستێ وى هاتیە لادان و کەل و پەلێن وى ژێ هاتینە وەرگرتن
و هاتیە سونگورکرن تایبەت پشتى کوشتنا ردوان پاشاى سالا 1906 .
گرنگیا ڤێ ڤەکولینێ دزڤریت بو وێ چەندێ کو مە هەولدان کرینە ڕۆلێ سەرکردایەتى یێ عەبدولرەزاق
بەدرخانى د دروستکرنا پەیوەندیێن کوردى روسى دماوەیەکێ کو دهێتە هژمارتن گرنگترین و مەترسیدارترین
قوناغ د دیروکا هەڤچەرخ دا ئەوژى د قوناغا جەنگێ جیهانیێ ئێکێ دا 1914 - 1918 دیارکەین.
ئارمانج ژڤەکولینێ دیارکرنا ڕۆلێ کوردان دڤێ قوناغێ دا ب ئارمانجا دەرکەفن لن دەستهەلاتا دەولەتا
ئوسانى، ئەوا پشکا هەرە مەزنا کوردستانێ لژێر زالگەهیا وێ، و هەولدانا عەبدولرەزاقى بو رازیکرنا مللەتێ
خۆ ل بن هەژموونا ئوسانیان بهێنەدەر ب رێکا هەڤپەیمانیا روسیا ژپێخەمەت ب دەستڤەئینانا مافێن
رەوایێن سیاسى و نەتەوەیى یێن گەلێ کورد.
