ئه‌ڵته‌رناتیڤی دیفتۆنگ له زمانی كوردیدا
:
https://doi.org/10.56422/ka.3.61.564:
ڤاوڵی دوولانه - ڤاوڵی سێ لانه - ڤاوڵی چوار لانه - فره ده‌نگ - جێگرهوهپوختە
ئەم توێژینەوەیە بەناونیشانی (ئه‌ڵته‌رناتیڤی دیفتۆنگ لە زمانی كوردیدا) یه، سنووری لێكۆڵینەوەكە لە چوارچێوەی دیالێكتی كرمانجی ناوەڕاستدایە، هه‌روه‌ها به‌گوێره‌ی پێویست نمونه له شێوه‌زاره‌كانی تریشدا خراوه‌ته‌ڕوو، بەپێی ڕێبازی(سینكڕۆنی-شیكاریی) شرۆڤەكراوە، بەگشتی ئامانجی ئه‌م توێژینه‌وه‌یه ئه‌وه‌یه، كه بوون و نه‌بوونی دیفتۆنگ له زمانی كوردیدا له‌سه‌ر بنه‌مایه‌كی زانستی یه‌كلا بكاته‌وه، چونكه ئه‌م دیارده ده‌نگییه ده‌مێكه پێویستی به توێژینه‌وه‌یه‌كی گشتگیر هه‌یه، هه‌رچه‌نده به‌شێوه‌یه‌كی ناسه‌ره‌كی له دووتوێی چه‌ند توێژینه‌وه و لێكۆڵینه‌وه‌یه‌كدا ئاماژه به‌م دیارده ده‌نگییه كراوه، به‌ڵام جۆرێك له ناڕونی ده‌نگییه بخاته‌ڕوو، بۆ ئەم مەبەستەش لێكۆڵینەوەكەمان دابەشكردۆتە سەر پێنج تەوەرە :- تەوەرەی یەكەم سەرەتایەكە بۆ چوونە ناو بابەتەكە، تەوەرەی دووەم باس له چه‌مك و زاراوه‌ی دیفتۆنگ كراوه، له تەوەرەی سێیەمدا جۆره‌كانی دیفتۆنگ ڕوونكراوه‌ته‌وه، له ته‌وه‌ره‌ی چواره‌مدا باس له پێوه‌دیاره، ئه‌وه‌ش به‌هۆی تێنه‌گه‌یشتن له چه‌مك و پێكهاته‌ی دیفتۆنگ، هه‌روه‌ها له ئه‌گه‌ری نه‌بوونی دیفتۆنگ، ئه‌م توێژینه‌وه‌یه هه‌وڵده‌دات جێگره‌وه (بدیل)ی بۆ ئه‌م دیارده بوون و نه‌بوونی دیفتۆنگ له زمانی كوردیدا كراوه، له ته‌وه‌ره‌ی پێنجه‌مدا ئه‌ڵته‌رناتیڤی دیفتۆنگ له زمانی كوردیدا خراوه‌ته‌ڕوو.
